Rattenoverlast

Rattenoverlast.

De overheid heeft het gebruik van rattengif aan banden gelegd. Zo mag buitenshuis door particulieren geen gif meer worden gebruikt. En het wordt nog erger. Vanaf 2023 komt er een nog uitgebreider verbod op het gebruik van ratten- en muizengif. In de Telegraaf van 15 augustus 2019 stond o.a. het volgende: ” Vrij gebruik van muizen- en rattengif mag per 2023 niet meer omdat het ook roofvogels schaadt, oordeelt het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (CTGB).”
En verder het volgende:
“Terwijl menigeen met de handen in het haar zit over oprukkend ongedierte, wijst het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (CGTB) in een andere richting. Er komt, op Europees aanwijzen, een nieuwe aanscherping voor het gebruik van muizen- en rattengif. Was buiten strooien al langer verboden, vanaf 2023 mag ook binnenshuis niemand nog zelf gifkorrels inzetten.”
Alleen professionele ongediertebestrijders mogen binnenkort nog vergif gebruiken.

In de zomer van 2018 kwam Parijs in het nieuws vanwege een niet meer te beheersen rattenplaag. Ratten die het straatbeeld ‘verrijkten” en zelfs de woningen van Parijzenaren binnen drongen. Ook dichter bij huis, in Amsterdam en andere grote steden heerst een grote rattenplaag. Al in 2017 publiceerde de Telegraaf dat er een plaag was en het is alleen maar erger geworden. Wat doet de overheid hieraan vraag ik mij af? 

“In het wild worden bruine ratten gemiddeld 1 jaar oud. In gevangenschap kunnen ze ouder worden. De ontwikkeling gaat snel. Nadat een wijfje de leeftijd van 3 maanden heeft bereikt wordt ze vaak al voor de eerste keer bevrucht. Gemiddeld krijgt een wijfje 15 worpen gedurende haar leven. Na een draagtijd van ca. 21 dagen komen de jongen ter wereld. De nestgrootte varieert tussen de 7 en 10 jongen. De jongen worden kaal en blind geboren en zijn slechts 3 cm. groot. Bruine ratten zijn zoogdieren wat wil zeggen dat de jongen worden gezoogd. Deze zoogperiode duurt 4 weken. Hierna verlaten de jonge ratten definitief het nest.
“Bron: https://kibo-ongedierte.eu/bruine-rat/

Inmiddels kun je als je eenden voert een boete krijgen in Amsterdam, omdat ratten ook af komen op brood en ander voedsel. Mensen laten resten van voedsel slingeren op straat en vuilniszakken worden aangevreten door ratten. Uit geloofsovertuiging gooien mensen resten voedsel vanaf het balkon in het gemeentelijk groen “voor de vogels” omdat men vanwege het geloof geen voedsel mag verspillen. Maar hiermee worden dus ook de ratten gevoerd. https://www.youtube.com/watch?v=_dti9gT8dsA
Maar nergens hoor je van een actief beleid van de overheid om ongedierte te bestrijden. Het probleem legt de overheid bij de burger en wordt niet adequaat opgelost. Ook dichter bij huis is de ellende merkbaar.
In de Leeuwarder Courant van 4 september 2019 stond een uitgebreid artikel over rattenoverlast in de wijk Bilgaard. Zie het artikel via de volgende link. https://www.lc.nl/friesland/Ratten-profiteren-van-losse-vuilniszakken-in-de-Leeuwarder-wijk-Bilgaard-24791062.html

Ratten veroorzaken ziekten, brengen verontreiniging, ondergraven je bestrating, vreten aan onderdelen van je huis, bijvoorbeeld de isolatie van je woning en elektriciteitskabels en ze veroorzaken branden. https://www.youtube.com/watch?v=7VqseT2ij5U&t=26s

Ratten en ook muizen zijn verantwoordelijk voor 25% van de stalbranden doordat ze elektriciteitskabels aanvreten waardoor kortsluiting kan ontstaan wat leidt tot branden. 
(https://www.nieuweoogst.nl/nieuws/2019/08/27/kwart-stalbranden-door-muizen-en-ratten)

LTO/NOP-voorzitter Eric Hubers zegt het volgende: „Wij vinden dat pluimveehouders zelf ratten en muizen met vergif in en buiten de stal moeten kunnen bestrijden. Ratten en muizen kunnen stalbranden veroorzaken en ziektes overbrengen. Een ongediertebestrijder bezoekt dagelijks meerdere bedrijven en kan ziektes binnenslepen. Daarom vinden we dat pluimveehouders zelf ratten en muizen moeten kunnen bestrijden.”
(https://www.pluimveeweb.nl/artikel/216792-pluimveehouder-moet-zelf-ratten-en-muizen-met-vergif-kunnen-bestrijden/)
Een wijze benadering, helaas maakt de overheid andere keuzes.
Niet alleen landelijk maar ook provinciaal en op gemeentelijk niveau.

Vorig jaar heb ik gebeld met de gemeente Tytsjerksteradiel vanwege rattenoverlast bij mij en in de buurt. Er wordt niets aan ongediertebestrijding gedaan, zelfs niet aan voorlichting. Het enige wat men doet is doorverwijzen naar een bedrijf dat ongedierte bestrijdt. Dat betekent dus dat de gedupeerde zelf de kosten moet betalen, die toch al snel € 200 bedragen, omdat met één bezoek van de professionele bestrijder het probleem niet is opgelost. Er zijn naast de overheid organisaties waar ongedierte-overlast kan worden gemeld. 

Uit telefonische contacten met de gemeente Tytsjerksteradiel is gebleken dat er een minimum aan budget en tijd beschikbaar is voor ongediertebestrijding. Ook uit het artikel in de Leeuwarder Courant blijkt dezelfde grondhouding van de gemeente Leeuwarden en waarschijnlijk is in het gehele land dezelfde passieve benadering van toepassing. Houders van pluimvee en ander (klein)vee krijgen vaak de schuld van rattenoverlast omdat de ratten op voer en restvoer af komen, maar dat is te kort door de bocht. De zachte winters zijn gunstig voor de ratten- en muizenpopulaties. Hoe het er aan toe kan gaan in rijk bebouwde omgevingen heb ik hiervoor al beschreven. In kleinere leefomgevingen zoals in dorpen en op het platteland spelen weer andere zaken een rol. Meer mensen dan in de stad stoken hout en hebben houtopslag waarin ratten en ander ongedierte schuilplaatsen vinden. En natuurlijk gelden ook hier de zaken die gelden over weggooien en afvoeren van voedselresten. Dierenliefhebbers hebben bovendien voer opgeslagen dat goed moet worden afgesloten.
Ook honden- en kattenbrokken moeten niet toegankelijk zijn voor ratten. Dierenvoeders verspreiden een vrij sterke geur waar ongedierte op af komt en ze weten een papieren of plastic verpakking van voer goed te vinden en open te knagen. Voer moet afgesloten worden bewaard niet alleen om reden dat ongedierte er niet bij kan en er van eet maar ook zodat er geen ontlasting in kan komen waardoor uw dieren ziek kunnen worden. Voor pluimveehouders en houders van andere diersoorten is het zaak met name restvoer zoveel mogelijk te beperken door niet meer te voeren dan dagelijks wordt gebruikt of door zogenaamde trapbakken te gebruiken voor kippen voer. 
https://www.junai.nl/feed-o-matic-trapbak-5kg.html?gclid=CjwKCAjw8NfrBRA7EiwAfiVJpW0eBsD9FPIl8dPCtA6-15_4y1MXWQxYgIHFN6af112e-XcFzanaCBoC3akQAvD_BwE

De kippenren moet afsluitbaar zijn en mag sowieso ’s nachts niet toegankelijk zijn voor ongedierte van buiten. Het aanbrengen van gebroken glas in rattengangen en onder de buitenranden van de ren is ook een mogelijkheid, maar vroeger of later kom je dat weer tegen. En dat wil je sowieso niet in je kippenren. Beter is het gaas in te graven tot wel 60 cm diep. (Opfok)ruimtes voor kuikens en andere jonge kleine dieren moeten volledige zijn afgeschermd. De vloer moet zijn bestraat of op andere wijze ontoegankelijk gemaakt zijn voor graafactiviteiten, omdat de jonge dieren anders  door ratten kunnen worden gepakt. Wie een nieuwe huisvesting maakt voor pluimvee, duiven of ander kleinvee kan hiermee maar het beste meteen rekening houden.

De door ratten gegraven gangen vol laten lopen met water lijkt een goed idee maar is het niet. Het water spoelt samen met zand naar een andere uitgang en loopt dan weg. Het onderliggende zand wordt mee weggespoeld en er zal verzakking optreden waardoor u mogelijk de vloer opnieuw moet bestraten. 

Door ratten gegraven gangen kunnen beter worden gedicht met vloeibare cement. (https://www.nl.weber/vloeren/zandcement-mortels/weber-vloeibare-zandcement-vzcr-3-10-cm).
Ratten gebruiken vaak weer hun oude gangen waar je soms moeilijk bij kunt omdat ze juist onder de houten fundering waarop je kippenhok is gebouwd doorlopen. De vloeibare cement loopt tot ver in de gangen en het probleem wordt hiermee opgelost. Ook geeft de uitgeharde cement (enige) ondersteuning aan de mogelijk verzwakte houtconstructie die kan zijn aangevreten of verder ondersteuning mist door de rattengang. Door de door ratten veelvuldig gemaakte gangen kan de bestrating van tegels of stenen verzakken. Dit kunt u voorkomen of beperken door het gebruik van vloeibare cement.

Als ratten met de nog niet uitgeharde cement in aanraking komen kunnen ze dood gaan. Vul de gangen daarom liefst ’s avonds met vloeibare cement. Met een beetje geluk bereikt de cement een rattennest met jongen. In dat geval is het over en uit want dat overleven ze niet.

Het effect van zelf vangen van ratten door burgers wordt door de overheid en milieuorganisaties  zwaar overschat. Ratten laten zich moeilijk vangen en zijn erg slim. Het vangen van ratten kan met kunststof rattenvallen met pindakaas. Gebruik altijd handschoenen bij het vullen en uitzetten van de vallen vanwege de geur. Als ratten mensengeur ruiken lopen ze de val voorbij. Houten vallen zijn minder geschikt dan kunststof, omdat hout de geuren meer opneemt en het aas door aantrekken van vocht eerder laat bederven en beschimmelen. Jonge ratten zijn beter te vangen dan oudere ratten getuige de volgende foto.

 

 

 

 

 

 

 

Hoe voorzichtig ratten zijn blijkt wel uit het filmpje met de volgende link en gaat het alleen nog maar om een gewone val: https://www.youtube.com/watch?v=qSQX_AO20Gw Er zijn doorloopvallen die overigens vrij duur zijn en waar aas in kan worden gelegd zoals een stukje boterham met pindakaas, een gekookt ei, vis. Helaas lopen ratten daar ook vaak omheen. 
https://www.allestegenongedierte.nl/allestegenongediertenl-vangkooi-voor-ratten-469295.html

Vallen moeten altijd worden opgesteld op de plaatsen waar de ratten meestal langs gaan. Ratten lopen vrijwel altijd aan de kanten van de schuur of het hok, dus kunnen vallen het beste niet in het midden van de ruimte worden geplaatst. Als klemvallen in de door bijvoorbeeld kippen bewoonde ruimte moeten worden geplaatst kunnen die worden afgeschermd met bijvoorbeeld een houten aardappelbakje, zodat de kippen er niet bij kunnen. Er zijn ook rattendozen van kunststof waar de kippen niet bij kunnen met daarin één of twee rattenklemmen. Maar of de ratten daar gemakkelijk in gaan?

Tegenwoordig wordt ook geadviseerd met ultrasoon geluid (een hele hoge pieptoon) ratten en muizen te verjagen. Uit onderzoeken naar dergelijke oplossingen is gebleken dat deze weinig of geen resultaat opleveren.
Wel staat vast dat de wat oudere mens dit geluid niet hoort maar dat kinderen en huisdieren er wel last van kunnen hebben.

Het nieuwste in de markt is een apparaatje dat is verwerkt in een lamp. Zie de snelkoppeling https://www.allestegenongedierte.nl/compo-barriere-radikal-verjager-2-in-1.html

Blijkt dit alles niet te helpen dan zijn er nog de lijmvallen. Het gebruik ervan is wettelijk verboden, het zal ook al niet. Er is een ontheffing mogelijk. Je mag ze alleen gebruiken in specifieke gevallen, bijvoorbeeld als al de andere methodes niet werken en als sprake is van gezondheidsrisico’s.Vóór het gebruik ervan moet een aanvraag worden ingediend bij Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, Afd. Dienst Regelingen, Tel: 088-042 42 42 (www.rvo.nl). Op hun site kun je er echter niets over vinden. Bovendien zijn de vallen vrij in de handel verkrijgbaar. Ik denk dat bij wijze van spreken “geen kip” er toe overgaat om eerst een vrijstelling aan te vragen. Zie bijvoorbeeld https://www.junai.nl/sterke-ratten-lijmval-2-stuks.html

Tenslotte is er nog een mogelijkheid die werd geopperd door een Parijzenaar op leeftijd in het NOS-journaal van 2018. Hij gaf het advies een mix te gebruiken van tarwebloem, geraspte kaas en gips. Als ze daarvan eten gaan ze zeker dood. Hij gaf wel aan dat zo beschikbaar te stellen dat vogels en andere dieren er niet bij kunnen, want die zullen een dergelijke maaltijd niet overleven. https://www.youtube.com/watch?v=6Zb-me1yQRE
Deze wijze van bestrijding is in Nederland niet toegestaan.

Rattenpopulaties beperken zich niet alleen tot uw erf, heeft u ratten dan zijn ze vaak ook in de nabije omgeving zoals bij de buren in bijvoorbeeld de houtopslag of andere schuilruimten, garages en schuren. In het artikel over Leeuwarden heeft u bijvoorbeeld kunnen lezen dat ratten ook huizen kunnen binnendringen. Uit dit alles blijkt dat alleen zelf ratten bestrijden het probleem niet op lost als bijvoorbeeld je buurman er niets aan doet. Gemeentes zouden een veel actievere rol moeten gaan spelen maar doen dat niet. Voor burgers is professionele ongediertebestrijding een kostbare zaak en wordt vaak achterwege gelaten.

Burgers moeten aan de bel trekken bij de gemeenten en meldingen door geven aan speciaal hierop gerichte meldpunten die dan ook weer contact op kunnen nemen met de gemeenten. Bovendien krijgen die meldpunten dan in beeld waar de overlast in het land speelt en hoe die zich ontwikkelt. Heeft u ongedierte, dan raad ik u aan dat te melden bij de gemeente en ook bij een meldpunt zoals KIBO. Hierna de link voor het doorgeven van een melding: https://kibo-ongedierte.eu/contact/

De verdere contactgegevens van KIBO zijn: Overveldsestraat 3
4841 KW, Prinsenbeek
t.a.v. de heer Nico Vonk mobiel nummer 06 109 67 420
info@kibo-ongedierte.eu
www.kibo-ongedierte.eu

Het meldpunt kan de klachten samengebundeld en met een goede onderbouwing onder de aandacht van de regionale overheid en politiek verantwoordelijken brengen en zo bevorderen dat er een goed georganiseerde aanpak komt voor dit snel toenemende probleem.

Noardburgum, 10 september 2019
Jan Westerhof